همه چیز در مورد انواع قالب بتن

بتن به دلیل دارا بودن استحکام زیاد و دوام و ماندگاری بالا یکی از پرمصرف ترین مصالح در ساختمان سازی است. برای شکل دادن به بتن از قالب های مختلف استفاده می شود.

قالب بندی از جمله مهم ترین مراحل در اجرای سازه های بتنی است. با توجه به اهمیت نحوه قالب بندی لزوم استفاده از بهترین نوع قالب که مطابق نوع و نیاز پروژه باشد بسیار مهم است.

لذا در این مقاله قصد داریم ضمن بررسی همه نکات در مورد قالب بندی، میزان آشنایی مخاطبان را نسبت به انواع قالب بتن افزایش دهیم.

قالب بتن چیست؟

قالب بتن، سازه ای موقت است که به منظور سفت و سخت شدن بتن مورد استفاده قرار می گیرد و پس از حصول نتیجه مورد نظر آن را از سازه جدا می کنند.

قالب های بتن در انواع مختلف فلزی، آجری، پلیمری و … تولید می شوند که بسته به نوع پروژه و میزان بودجه در نظر گرفته شده و میزان زمان برآورد شده یکی از انواع قالب های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرد.

بخش ویژه ای از مخارج ساخت و اجرای اسکلت های بتنی صرف قالب بندی بتن می شود. چرا که نوع مصالح مورد استفاده در ساخت آن، چگونگی ساخت و اجرا و میزان دشواری ساخت آن از جمله موارد تاثیر گذار در برآورد هزینه قالب بندی است.

انواع قالب بتن

همان گونه که ذکر شد قالب های بتنی در نمونه های مختلفی تولید می شوند که البته در هنگام انتخاب آن باید حتما این نکته در نظر گرفته شود که انواع قالب بندی ساختمان باید

ضمن دارا بودن استحکام کافی به منظور تحمل میزان بارهای موجود درعملیات ریخته ‌گری، قابلیت حفظ شکل خود در هنگام سفت شدن بتن را نیز داشته باشد.

قالب های بتن را بر اساس سه فاکتور جنس، کاربرد و موقتی یا دائم بودن طبقه بندی می کنند. در ادامه مقاله به معرفی انواع قالب بتنی می پردازیم.

انواع قالب بتن بر اساس جنس

• قالب فلزی
• قالب چوبی
• قالب پلیمری یا پلاستیکی
• قالب پارچه ای
• قالب عایق دائمی
• قالب Stay In Place

• قالب فلزی

قالب بتن فلزی به دلیل استحکام و ماندگاری بالا و قابلیت استفاده چند باره و مداوم در بین انواع قالب محبوب ترین و پر کاربردترین قالب بتن است. علیرغم قیمت نسبتا بالای قالب فلزی بتن اما دوام بالا و قابلیت استفاده

برای پروژه های متعدد باعث شده که قالب فلزی انتخاب اول خریداران باشد. قالب فلزی بتن در دو نوع فولادی و آلومینیومی تولید می شود که نوع آلومینیومی نسبت به نوع فولادی به دلیل داشتن چگالی کم تر، سبک تر است.

اما قالب فولادی دارای استحکام بیشتری است. قالب های فولادی با استفاده از پانل های صفحات فولادی نازک ساخته می شود که برای اتصال آن ها در کنار هم از پیچ و مهره استفاده می شود.

این قالب ها بهترین انتخاب برای پروژه های بزرگ دارای سازه های دایره ای یا منحنی هستند. از دیگر مزایای قالب های فولادی می توان موارد زیر را نام برد:

• ایجاد سطح صاف و یکنواخت بر روی سطح بتنی
• سهولت نصب و برچیدن
• مناسب برای سازه‌های منحنی
• طول عمر بالا
• به حداقل رساندن اثر لانه زنبوری در بتن
• مقاوم در برابر آب
• تعمیر آسان

البته قالب های فولادی دارای معایبی همچون قیمت بیشتر نسبت به قالب چوبی و وزن بالاتر هستند.

• قالب چوبی

قالب های چوبی بتن جزو اولین قالب های مورد استفاده در ساختمان سازی بودند. قالب چوبی در محل مونتاژ شده و مورد استفاده قرار می گیرد. با توجه به وقت گیر بودن استفاده از آن ها معمولا در پروژه هایی که هزینه نیروی کار پایین است

قالب چوبی را به کار می برند. وزن پایین تر نسبت به قالب های فلزی، امکان تولید آن با استفاده از درختان بومی آن منطقه، قیمت مناسب برای پروژه های کوچک، سهولت جدا سازی و قابلیت برش زدن آن در سایز و اندازه های و شکل های مختلف

از جمله دلایلی است که باعث می شود برای ساختمان سازی از این قالب استفاده شود. از عیوب این قالب می توان امکان آسیب دیدن آن به وسیله موریانه، طول عمر کم، محدودیت در استفاده مجدد و زمان بر بودن نصب آن در پروژه های بزرگ را نام برد.

از طرف دیگر با توجه به این که چوب خشک رطوبت بتن مرطوب را به خود جذب می کند این مساله ممکن است باعث تضعیف سازه بتنی شود.

• قالب پلیمری یا پلاستیکی

برای ساخت قالب های پلاستیک  که از جمله جدیدترین قالب های بتنی به حساب می آیند. از پنل ‌های به ‌هم پیوسته یا سیستم ‌های مدولار از جنس پلاستیک کم وزن اما مقاوم استفاده می شود.

این قالب ها دارای سطح غیر قابل نفوذ هستند که باعث می شود بتن نیز دارای سطح صاف و یکنواخت شود. از جمله محاسن این قالب ها سبک و کم وزن بودن آن و قابلیت شستشو با آب،

سهولت در برش زدن و آسان بودن تعمیر آن است. اما از عیوب آن می توان به مواردی همچون انعطاف پذیری کم تر، هزینه زیاد، مقاوم نبودن در برابر حرارت و ظرفیت حمل بار پایین و طول عمر کم تر آن ها اشاره کرد.

استفاده از قالب پلاستیکی با توجه به وزن کم آن برای پروژه های کوچک مانند شهرک های مسکونی قیمت مناسب  قابل توجیه است.

• قالب پارچه ای

      قالب های پارچه ای که از آن ها با عنوان قالب های انعطاف ‌پذیر نیز نام برده می شود. با استفاده از ورقه ‌های پارچه کم وزن و در عین حال دارای مقاومت بالا تهیه می شود.

این قالب به منظور تنظیم سیالیت بتن و ایجاد فرم ‌های معماری خاص بسیار کاربرد دارد. قالب پلاستیکی به دلیل استفاده کم تر از بتن باعث صرفه جویی در هزینه کلی قالب بندی می شود.

قالب های پارچه ای از جمله جدیدترین دستاوردهای ساختمان سازی هستند که کاربرد آن ها در ساخت سازه های دارای اشکال نامنظم و خاص بسیار مفید است.

• قالب عایق دائمی (ICF)

این نمونه قالب جزء پیشرفته‌ ترین سیستم‌ های قالب بتن است که با ارائه یک عایق دائمی، ضمن ایجاد عایق صوتی و حرارتی باعث ایجاد مقاومت در برابر آتش و جوندگان می شود. از جمله پر کاربرد ترین قالب های بتن، قالب‌های ICF هستند که در آن ها برای عایق بندی کردن سازه های بتنی از فوم پلی‌استایرن استفاده می شود و پس از استحکام بتن، این صفحات برچیده نشده و همچنان در جای خود باقی می مانند. این قالب ها دارای کیفیت بالایی بوده و دارای استحکام و کارایی بالا و سازگار با محیط زیست هستند و همین امر سبب افزایش کاربرد این قالب شده است.

• قالب Stay In Place

این قالب که به قالب ماندگار در محل نیز معروف است و از جمله جدیدترین انواع قالب بتن به شمار می رود. همچنین دارای طراحی جالب توجهی است، به گونه ای که پس از محکم شدن بتن، این قالب در جای خود ثابت می ماند و از آن به ‌عنوان آرماتور محوری و برشی استفاده می شود. ساخت این قالب ها با استفاده از قالب‌ های پلاستیکی پیش ساخته و مقاوم شده با الیاف و در محل انجام می شود. بیشترین کاربرد قالب Stay In Place در ستون ها و پایه ها است. این قالب دارای مقاوت بالایی در برابر خوردگی و آسیب های دیگر است .

بیشتر بخوانید: نکات مهم پیش از خرید قالب بتن کدام اند؟

انواع قالب بتن بر اساس اجزای سازه‌ای

علاوه بر دسته بندی قالب بتن بر اساس جنس قالب می توان قالب های بتن را بر اساس عناصر ساختمانی نیز دسته بندی کرد که طبق آن چهار نوع قالب وجود دارد:

• قالب فونداسیون
• قالب دیوار
• قالب تیرچه
• قالب تیر و ستون

 در طراحی و تهیه این قالب ها، علاوه بر ساختاری که قرار است قالب از آن پشتیبانی نماید. نوع سازه همچنین جنس و ضخامت مورد نیاز مطابق نقشه طراحی شده نیز مورد توجه قرار می گیرد. طراحی و ساخت قالب ها یک پروسه زمان بر است، که معمولا حدود ۲۵% از کل هزینه سازه را شامل می شود. البته برای این که بتوان این کار را با کم ترین هزینه انجام داد باید چند نکته را مد نظر قرار داد.

• طراحی نقشه ساختمان باید به گونه ای باشد که بتوان از قالب ها برای محل های مختلف و همه طبقات استفاده کرد و به این طریق نیاز به هزینه بیشتر برای طراحی و ساخت مجدد قالب نباشد.
• در صورت استفاده از قالب های چوبی باید برش آن ها به گونه ای انجام شده باشد که بتوان از آن برای مکان های مختلف مجددا استفاده کرد.
• با توجه به متفاوت بودن سازه های بتنی، باید قبل از آغاز کار ۰ تا ۱۰۰  قالب بندی از طراحی تا اجرا با هماهنگی بین طراح و مجری مورد بررسی قرار گیرد؛ تا با توجه به نقشه و طراحی ساختمان بهترین و مناسب ترین قالب برای سازه انتخاب گردد و از تحمیل هزینه های اضافی جلوگیری کرد.

ویژگی های یک قالب بندی خوب

با رعایت برخی نکات می توان قالب بندی را به بهترین شکل ممکن انجام داد که از آن جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد.

• قالب بتن دارای قابلیت تحمل همه بار های زنده و مرده باشد.
• در صورت قابل جابجایی بودن قالب باید این جابجایی بدون ایجاد ضربه یا آسیب به بتن انجام شود.
• وزن قالب ها باید سبک باشد، به گونه ای که به راحتی قابل حمل باشد.
• مواد به کار رفته باید قابلیت استفاده مجدد و چند باره را داشته باشد.
• باید با استفاده از تکیه گاه ‌ها و بریس‌ های کافی، حفظ شکل قالب به خوبی انجام شود.
• اتصالات انجام شده باید بدون هیچ گونه نشتی باشد.

نتیجه گیری

قالب بتن از جمله تجهیزات پر کاربرد و ضروری است که برای ساخت سازه های بتنی دارای اشکال و سایزهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. قالب بندی سقف، فونداسیون، تیر و ستون به منظور شکل دهی به سازه بتنی و تثبیت و استحکام بخشیدن به آن انجام می شود و تا زمان محکم شدن بتن و سفت شدن آن نباید قالب ها برچیده شود. قالب های بتن دارای انواع مختلفی است که حتما در هنگام انتخاب باید جوانب مختلف را در نظر گرفت. در این مقاله به معرفی و مزایا و معایب مختلف قالب ها پرداخته شد تا با شناخت بیشتر بتوانید اقدام به خرید و انتخاب قالب بتن نمایید.

بیشتر بخوانید : دستورالعمل کلی استفاده از قالب های بتن چیست؟

سوالات متداول

• قالب بندی بتن به چه دلیل انجام می شود؟

قالب بندی بتن برای شکل پذیری بتن تا زمان تثبیت فرم آن و سفت و محکم شدن آن انجام می شود.

• انواع قالب بتن بر اساس جنس چیست؟

قالب چوبی، فلزی، پلیمری، پارچه ای، قالب عایق دائمی (ICF) و قالب Stay In Place

• قالب فولادی یا قالب چوبی، کدام بهتر است؟

قالب‌ های فولادی در مقایسه با قالب‌های چوبی مقاوم تر بوده و دارای طول عمر بیشتری هستند، قابلیت استفاده چند باره دارند، رطوبت بتن را به خود جذب نمی کنند و نصب و برچیدن آن ها نیز سریع تر صورت می گیرد.

خدمات شرکت فیدار فلز سهند را بیشتر بشناسید

شرکت فیدار فلز سهند تولید کننده انواع متنوع از جک‌ سقفی و انواع قالب بتن در ایران است.برای خرید جک سقفی ،قیمت جک سقفی ،جک ساختمانی ،جک سقفی قیمت ،جک آرماتوربندی،جک عراقی ، جک فلزی  ،جک سقفی بتن ،جک سقفی فیدار فلز ، قیمت جک ساختمانی، قالب بتن فلزی قیمت ،قالب بتن پلاستکی،قالب بتن دست دوم،اجاره قالب بتن،انواع قالب بتن،با مشاوران فروش شرکت فیدار فلز سهند در تماس باشید.