نکات اجرایی مهم در طراحی و اجرای سقف تیرچه بلوک

نکات اجرایی سقف تیرچه بلوک

سقف تیرچه بلوک از رایج ترین و بهترین انواع سقف است که با توجه به این که هم از نظر اجرا راحت تر است و هم از نظر اقتصادی مقرون به صرفه، در کشورمان بسیار پر طرفدار است.

سقف ‌های تیرچه بلوک اکثرا با استفاده از تیرچه بتنی پیش تنیده یا خرپایی و بلوک یونولیتی، سفالی یا سیمانی تولید می شوند.  یکی از مزیت های سقف های تیرچه بلوک کاهش یافتن میزان بتن مصرفی است که در پی آن وزن مرده ساختمان نیز کاهش می یابد. از طرف دیگر انتخاب سقف تیرچه بلوک باعث افزایش سرعت اجرای کار نیز می شود و همچنین کاهش هزینه ها را در پی دارد. بنابراین با توجه به این ویژگی ها و برخی مزایای دیگر، سقف های تیرچه بلوک  بسیار پرطرفدار هستند و در ساخت و ساز ها بیشتراز این سقف ها استفاده می نمایند.

به چه دلیل از ترکیب تیرچه و بلوک استفاده می نمایند؟

پایین بودن مقاومت کششی بتن از بزرگ ترین و مهم ترین ضعف های بتن است که میزان آن حدودا یک ‌دهم تا یک ‌بیستم مقاومت فشاری است. علیرغم عملکرد خوب سازه های بتنی در برابر فشار اما در برابر کشش دارای مقاومت کافی و مناسب نیستند و همین امر دلیلی بر استفاده از ترکیب میل گرد و دال های به کار رفته است تا از این طریق بتوانند استحکام سقف را افزایش دهند.

برای برطرف کردن مشکل ضعف بتن دو روش را مورد استفاده قرار می دهند. روش اول تسلیح بتن به منظور تحمل کردن تنش های کششی است. روش دوم با ایجاد پیشتنیدگی در بتن، تنش های کششی که در هنگام اجرا و بهره برداری در آن رخ می دهد را جبران می نمایند.

استفاده از بلوک های سیمانی در سقف های تیرچه بلوک، به دلیل عایق صوتی و حرارتی بودن، مقاوم بودن در برابر تنش و لرزش وعدم افزایش بار مرده سازه و همچنین مقرون به صرفه بودن نسبت به مصالح دیگر کاملا قابل توجیه است.

نقش بلوک های سیمانی در سقف تیرچه بلوک

در سقف های تیرچه بلوک معمولا تیرچه ها با فاصله پنجاه سانتی متری از یکدیگر قرار داده می شوند و بلوک های سیمانی به منظور پر کردن فضای خالی بین تیرچه ها در این نوع سقف ها مورد استفاده قرار می گیرند.

عملکرد بلوک های سیمانی به گونه ای است که در نقش باربر به کار نمی روند و در حقیقت هیچ باری را تحمل نمی نمایند و دارای نقش سازه ای نیستند.

بدین صورت که صرفا نقش پر کننده را در سقف های تیرچه بلوک ایفا می نمایند. در ساخت بلوک های سقفی ساختمان از آب و سیمان پرتلند و شن و ماسه و … استفاده می شود که باعث استحکام و دوام بالای آن ها می شود. بلوک های سیمانی در سه نوع  سبک، نیمه سبک و سنگین  تولید می شوند که نوع سبک آن بیشتر در ساخت سقف‌ های تیرچه بلوک مورد استفاده قرار می گیرد و از نوع سنگین آن برای ساخت دیوار های با ارتفاع کم استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: سقف وافل چیست و چگونه با استفاده از قالب بتن ساخته می‌شود؟

اجزای اصلی تشکیل دهنده سقف تیرچه و بلوک

• تیرچه

تیرچه عضو پیش ساخته ای متشکل از بتن و فولاد است که دارای سطح مقطع T شکل هستند و در دو نوع تیرچه خرپایی و تیرچه پیش تنیده تولید می گردد.

• تیرچه پیش ساخته خرپایی: این نمونه تیرچه متشکل از دو قسمت اصلی پاشنه بتنی و خرپای فولادی است. تیرچه پیش ساخته خرپایی از اجزای مختلفی تشکیل می شود که عبارتند از: آرماتور بالایی، آرماتورهای عرضی، آرماتورهای تقویتی، آرماتور کمکی اتصال، آرماتورهای کششی و بتن پاشنه تیرچه.
• تیرچه پیش ساخته پیش تنیده: تولید این نوع تیرچه در کارخانه های مجهز انجام می شود، دارای مقطع بتنی T شکل بوده و در ساخت آن از سیم های فولادی با مقاومت بالا استفاده می شود. قبل از بتن ریزی تیرچه، این سیم ها را با استفاده از جک های عراقی مخصوص تحت کشش قرار می دهند و پس از کسب مقاومت لازم آزاد سازی سیم ها صورت می گیرد و از این طریق بتن تیرچه را تحت تنش فشاری قرار می دهند.

• بلوک

برای پرکردن فضای خالی بین تیرچه ها از بلوک های تو خالی از جنس سفال، بتن و پلی استایرن استفاده می کنند. بلوک ها نقش قالب پوششی بتن را دارند که لازم است قادر به تحمل وزن نیروهای اجرایی قبل از بتن ریزی سقف مانند نیروی حاصل از عبور و مرور افراد و همچنین نیروی حاصل از حمل و نقل مواد و تجهیزات و … باشند. وزن بلوک ها  باید به گونه ای باشد که به راحتی بر روی سقف قابل جابه جا کردن باشد.

• آرماتورهای افت و حرارت

کاربرد این آرماتور ها که به آرماتور حرارت و جمع شدگی نیز معروف هستند مقابله با تنش‌های متفرقه در بتن پوششی و جذب تنش‌های حاصل از جمع شدگی و تغییر حرارت است. نصب این جک آرماتور در دو جهت عمود برهم و در قسمت بالایی بتن سقف و روی بلوکها انجام می شود.

• کلاف میانی

به منظور تقویت دیافراگم افقی و توزیع یکنواخت بار روی سقف تیرچه بلوک از کلاف میانی استفاده می شود. محل قرارگیری این کلاف در امتداد عمود بر راستای تیرچه ها است.

• بتن پوششی

پس از قرار دادن تیرچه ها و بلوک ها بتن ریزی آغاز می شود. پس از کسب مقاومت لازم مد نظر، قابلیت تحمل بار سقف تیرچه بلوک به کمک آرماتورهای کششی نیز حاصل می شود.

مراحل اجرای سقف تیرچه بلوک

اجرای سقف تیرچه بلوک دارای چند مرحله به شرح زیر است.

• مرحله اول قراردادن تیرچه ها در فواصل مشخص از یکدیگر است. در ساختمان های دارای اسکلت فولادی معمولا تیرچه ها را بر روی بال اصلی یا نبشی های جوش داده شده به جان تیر سوار می نمایند. محل قرار گرفتن تیرچه ها در فاصله پنجاه سانتیمتری از یکدیگر است.
• در گام بعدی با استفاده از تکیه گاه های موقت یا شمع هایی سعی در نگهداری سقف تیرچه بلوک تا زمان سفت و محکم شدن بتن رویه دارند. شمع ها در دو نمونه فلزی و چوبی هستند که برای فواصل کوتاه، شمع های چوبی و برای ارتفاع زیاد شمع های فلزی را مورد استفاده قرار می دهند. شمع های فلزی به نسبت شمع های چوبی دارای قیمت بیشتری هستند.
• حال فاصله بین تیرچه ها را با بلوک های سیمانی پر می کنند و پس از آن سقف تیرچه بلوک را با استفاده از میلگرد های سقف کاذب، میلگرد های منفی، میلگرد های حرارت و … آرماتور بندی می نمایند.
• در صورت وجود سقف کاذب باید قبل از آغاز بتن ریزی میلگرد هایی L مانند که نقش آویز را دارند از سوراخ بلوک ها عبور دهند.
• استفاده از میلگرد کلاف ضمن حفظ یکپارچگی سقف باعث می شود در قسمت های دارای دهانه بزرگ تیرچه دیگر به صورت تکی عمل ننماید.
• به دو صورت مفصلی و گیر دار می توان تیرچه را به تیر فلزی یا تیربتنی متصل کرد. در اتصال مفصلی از میلگرد سنجاقی و در اتصال گیردار از آرماتور ممان منفی استفاده می کنند.
• با توجه به افت دال های تیرچه بلوک در اثر گذشت زمان و ایجاد ترک در سقف بهتر است، برای جلوگیری از بروز این اتفاق و کاهش آن قبل از آغاز بتن ریزی میلگرد های افت حرارت و توزیع بار مورد استفاده قرار گیرد و آرماتور هایی را بصورت عمود در امتداد طول تیرچه تعبیه نمایند. قطر این آرماتور ها ۶ الی ۸ سانتیمتر بوده و نصب آن ها با فاصله ۳۰ سانتی متری انجام می شود.
• حال با تکمیل قالب بندی سقف تیرچه بلوک و بازدید آن و اطمینان از انجام درست و اصولی همه موارد می توان بتن ریزی را آغاز نمود.
• قبل از آغاز بتن ریزی سقف تیرچه بلوک باید بر روی بلوک ها آب پاشیده شود و سپس بتن ریزی باید به گونه ای انجام شود که به صورت کاملا یکنواخت باشد و ضخامت بتن در هیچ نقطه ای از پنج سانتی متر کمتر نباشد و فضای بین بلوک ها و تیرچه ها کاملا با بتن و با مد نظر قرار دادن میزان شیب مورد نظر پر شود.
• در مرحله آخر با سفت و محکم شدن بتن و استحکام یافتن سقف، قالب ها و تکیه گاه هایی که به صورت موقت قرار داده شده بود باز شده و به تدریج از زیر سقف جمع آوری می شود.

مزایا سقف تیرچه بلوک

محبوبیت و استقبال زیاد از سقف های تیرچه بلوک در پروژه های ساختمانی به دلیل مزایای زیاد این نوع سقف است که برخی از آن ها عبارتند از:

• کاهش میزان مصرف بتن
• استحکام زیاد و مقاومت بالا در برابر لرزش و زلزله و آتش سوزی و …
• افزایش سرعت اجرای کار و سهولت انجام آن
• عایق بسیار مناسب در برابر حرارت و صوت
• امکان شمع بندی سقف در هنگام اجرای آن
• سهولت حمل و نقل به دلیل وزن مناسب آن
• نیاز به نیروی انسانی کم تر در هنگام اجرای سقف
• دارا بودن قابلیت اجرا برای چند سقف به صورت هم زمان بدون نیاز به استفاده از جک های سقفی
• امکان بررسی نمودن تیرچه ها و بلوک ها از نظر کیفیت ساخت قبل از آغاز کار

معایب سقف تیرچه بلوک

علیرغم مزیت هایی که سقف های تیرچه بلوک دارند برخی معایب نیز می توان برای این نوع سقف ها بر شمرد که از آن جمله می توان موارد زیر را نام برد:

• برای سقف های گنبدی و قوسی یا قابل اجرا نیست و یا این که با زحمت و مشقت فراوان می توان آن را اجرا کرد.
• امکان شکستن پاشنه های تیرچه وجود دارد.
• در صورت وجود ناهماهنگی ممکن است امکان ریزش بتن وجود داشته باشد.
• در صورت عدم نظارت صحیح امکان به کارگیری میلگرد های چند تکه و جوش خورده وجود دارد.
• حداکثر طول دهانه قابل پوشش در اجرای این نوع سقف ۷ متر یا نهایتا ۸ متر است.
• سقف تیرچه بلوک در مقایسه با سقف دال بتنی و کامپوزیت دارای تعداد صلیب کمتری است.

نکات فنی و ضوابط اجرای سقف تیرچه بلوک                                                                                                                                                                                                         

رعایت برخی نکات فنی در اجرای سقف تیرچه بلوک به منظور افزایش مقاومت سقف و پیشگیری از تغییر شکل آن در اثر سنگین شدن بسیار مهم است که در زیر به آن ها اشاره می نماییم.

• عرض تیرچه های مورد استفاده نباید کم تر از ۱۰ سانتی متر باشد همچنین نباید کم تراز ۳/۱ برابر ضخامت کل سقف باشد.
• پس از نصب، حداقل فاصله دو بلوک دو طرف یک تیرچه ، نباید از۱۰ سانتیمتر کم تر باشد.
• حداقل میزان ضخامت بتن بر روی بلوک ها نباید از ۵ سانتی متر کم تر باشد.
• فاصله محوری دو تیرچه ‌ای که پشت سر یک دیگر قرار داده شده اند، نباید بیشتر از ۷۰ سانتی‌متر باشد.
• ضخامت سقف برای تیرهای دارای تکیه گاه ساده نباید کم تر از ۲۰/۱ طول دهانه باشد. این در حالی است که ضخامت سقف در مورد تیرهای یکسره ۲۶/۱ طول دهانه، و برای سقف هایی که مسئله خیز در مورد آن ها مطرح نباشد، ۳۵/۱ طول دهانه است.
• در صورت استفاده از تیرچه های منفرد حداکثر دهانه مورد پوشش سقف نباید بیشتر از ۸ متر شود. گر چه بهتر این است که برای حصول اطمینان این میزان از ۷ متر بیشتر نشود. اگر میزان سربارها زیاد بود یا طول دهانه بیشتر از ۷ متر بود باید تیرچه های مضاعف مورد استفاده قرار بگیرد.
• در دهانه‌ های بیشتر از ۴ متر باید کلاف عرضی عمود بر تیرچه ‌ها مورد استفاده قرار داد.
• در سقف هایی که دارای طول زیاد هستند مانند سقف پارکینگ های طبقاتی، حداکثر طول تیرچه‌ تک نباید بیشتر از ۷ متر باشد. اما اگر طول بیشتر بود باید به جای استفاده از تیرچه تک، یک جفت تیرچه در کنار یک دیگر و به صورت دوبل مورد استفاده قرار گیرد.
• فاصله بین میلگردهای عرضی متوالی در تیرچه، نباید از ۲۰ سانتی‌متر کم تر باشد.
• استفاده از مواد با کیفیت و مرغوب در تولید سازه های بتنی بسیار مهم است، لذا حتما باید کیفیت این سازه ها مورد بررسی قرار گیرد.

جمع بندی

با توجه به مزایای اجرای سقف های تیرچه بلوک و استقبال زیاد از این نوع سقف در پروژه های ساختمانی در این مقاله ضمن معرفی این سقف به برخی نکات مهم که باید در هنگام اجرای سقف تیرچه بلوک مد نظر قرار داده شود اشاره کردیم.

استفاده از این سقف ها ضمن کم کردن میزان مصرف بتن باعث کاستن از وزن مرده سازه شده و هم چنین باعث کاهش هزینه ها و افزایش سرعت اجرا می گردد. از سوی دیگر عدم نیاز به نیروی متخصص و همچنین مقاومت جالب توجه آن در برابر زلزله و باد و … سبب شده که انتخاب اول مهندسان برای ساختمان های دارای اسکلت فلزی یا بتنی باشد.امیدواریم با مطالعه این مقاله، آشنایی بیشتری در این زمینه برای شما عزیزان ایجاد کرده باشیم. در عین حال در صورت وجود ابهاماتی در این زمینه و یا برای اطلاع یافتن از قیمت تجهیزات ساختمانی و مشاوره بیشتر می توانید با کارشناسان ما در … در تماس باشید.

سوالت متداول

• مهم ترین مزایای سقف تیرچه بلوک چیست؟

کاهش مصرف بتن، قالب‌ بندی آسان، سهولت نصب و جابجایی، عدم نیاز به نیروی انسانی زیاد، عایق صوتی و حرارتی، کاهش هزینه ها.

• اجزای تشکیل دهنده سقف تیرچه بلوک چیست؟

تیرچه بلوک، آرماتورهای افت و حرارت، کلاف میانی، بتن پوششی

خدمات شرکت فیدار فلز سهند را بیشتر بشناسید

شرکت فیدار فلز سهند تولید کننده انواع متنوع از جک‌ سقفی و انواع قالب بتن در ایران است.برای خرید جک سقفی ،قیمت جک سقفی ،جک ساختمانی ،جک سقفی قیمت ،جک آرماتوربندی،جک عراقی ، جک فلزی  ،جک سقفی بتن ،جک سقفی فیدار فلز ، قیمت جک ساختمانی، قالب بتن فلزی قیمت ،قالب بتن پلاستکی،قالب بتن دست دوم،اجاره قالب بتن،انواع قالب بتن،با مشاوران فروش شرکت فیدار فلز سهند در تماس باشید.